Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yoğun diplomatik ve bilimsel çalışmaları sonucu, Burdur Boubon Antik Kenti kökenli Septimius Severus heykel başı, Danimarka'nın NY Carlsberg Glyptotek Müzesi tarafından Türkiye'ye iade ediliyor.
Burdur Boubon Antik Kenti kökenli Septimius Severus heykel başı, Danimarka'nın NY Carlsberg Glyptotek Müzesi tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yoğun, diplomatik ve bilimsel çalışmaları sonucu, Türkiye'ye iade ediliyor. 60 yıl aradan sonra ait olduğu topraklara dönen bu eser, Anadolu'nun kadim kültürel mirasının korunmasında öne çıkıyor.
Boubon Antik Kenti ve heykel başının hikayesi
Burdur'da yer alan Boubon Antik Kenti, Roma İmparatorluğu döneminin görkemli yapılarından izler taşıyan önemli bir merkez. MS 193-211 yılları arasında hüküm süren Roma İmparatoru Septimius Severus'a ait bronz heykel başı, 1960'lı yıllarda Boubon Antik Kenti'nde gerçekleştirilen yasa dışı kazılar sırasında yurtdışına çıkarıldı. 1970 yılında sanat simsarı Robert Hecht Jr. tarafından Danimarka'daki Glyptotek Müzesi'ne satılan eser, 1979'da müzede bulunan gövdesiyle birleştirildi. Türk bilim insanı Prof. Dr. Jale İnan'ın 1970'li yıllarda yaptığı araştırmalar ve yayımladığı bilimsel çalışmalar, eserin kökeninin belirlenmesinde ve iadesinde temel bir kaynak oluşturdu. Heykel başı, Roma sanatının detaylara verdiği önemi ve dönemin liderlik sembollerini yansıtan nadir eserlerden biri olarak kabul ediliyor.
ABD'den daha önce getirilen eserler
Boubon Antik Kenti'nden kaçırılan eserlerin yalnızca Avrupa değil, Amerika Birleşik Devletleri'ne de gönderildiği biliniyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Manhattan Bölge Savcılığı ile yaptığı iş birliğiyle, geçtiğimiz yıllarda Boubon kökenli Lucius Verus, Septimius Severus, Genç İmparator ve Giyimli Kadın heykellerinin yanı sıra İmparator Caracalla'ya atfedilen iki büst ve dönemin önemli şahsiyetlerine ait beş baş ile bir bronz kadın büstünün ABD'den Türkiye'ye iadesini sağladı. Danimarka'dan gelen son iade, Boubon Antik Kenti'nin kültürel zenginliklerinin bütünlüğünü sağlama adına bir başka önemli adım olarak değerlendiriliyor.
Diplomatik ve etik çözümler
Septimius Severus heykel başının iade süreci, Kopenhag Türkiye Büyükelçiliği ve Kültür ve Turizm Bakanlığının sunduğu belgeler ve bilimsel kanıtlar doğrultusunda, Glyptotek Müzesi'nin etik değerlere dayalı kararıyla sonuçlandı. Müze Müdürü Gertrud Hvidberg-Hansen, "Kaçak kazılarla elde edilen bu eserin ait olduğu topraklara dönmesi, müzecilik ilkeleri ve etik değerler açısından önemli bir adımdır" ifadelerini kullandı.
Ayrıca, Boubon kökenli eserlerle birlikte, Pisidia Bölgesi'ne ait Düver pişmiş toprak levhalarının iadesine de karar verildi. Boubon Antik Kenti'nden yaklaşık 60 yıl önce kaçırılan Septimius Severus heykel başı, kısa süre içinde Türkiye'de sergilenmeye başlanacak. 2024 yılı içerisinde Türkiye'ye iadesi sağlanan eser sayısı bu heykel başıyla birlikte 94'e ulaşırken, 2018-2024 yılları arasında toplamda 7 bin 898 eser ve 2002-2024 yılları arasında ise toplam 12 bin 213 eser yurt dışından ülkemize kazandırıldı.
